Περίοδος – έμμηνος κύκλος και απώλεια βάρους

Γράφουν οι:
-Στέφανος Παπαναστασίου, διαιτολόγος-διατροφολόγος, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών, PN1, OTA2, Barça Innovation Hub, IOC Diploma in Sports Nutrition
-Ελισάβετ Σκουτέρη, κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Έμμηνος κύκλος και αλλαγές στη ζυγαριά.. μια γνώριμη κατάσταση για τις περισσότερες γυναίκες

Ξεκινάς μια προσπάθεια απώλειας βάρους / λίπους και κάνεις με συνέπεια το πρόγραμμα διατροφής και άσκησής σου. Βλέπεις τα πρώτα αποτελέσματα, πέφτουν τα νούμερα στη ζυγαριά, πέφτουν οι πόντοι σου μέχρι που.. πλησιάζουν οι μέρες της περιόδου!

Νιώθεις τα πρώτα πρηξίματα, το φούσκωμα στην περιοχή της κοιλιάς και γενικότερα στο σώμα σου, ανεβαίνεις πάνω στη ζυγαριά και βλέπεις ένα "ανεξήγητο" νούμερο. Αντί να πάρεις μια βαριοπούλα και να τη ρίξεις στη ζυγαριά (απολύτως κατανοητή σκέψη), πάμε να δούμε μαζί γιατί συμβαίνουν τα παραπάνω.

Σε αυτό το άρθρο θα εστιάσουμε στο τι ακριβώς συμβαίνει, πως εξηγούνται οι αυξομειώσεις του βάρους σε κάθε φάση του κύκλου σου και πως μπορείς να τις διαχειριστείς. Έτσι, θα μπορέσεις να αποκτήσεις περισσότερη εμπιστοσύνη στη διαδικασία απώλειας βάρους / λίπους και πάνω από όλα στον ίδιο σου τον εαυτό.

Σαν πρώτο στοιχείο κράτα ότι, όπως κάθε γυναίκα, είσαι ξεχωριστή ΚΑΙ όσον αφορά την έμμηνο ρύση (περίοδο). Έχεις διαφορετικό κύκλο περιόδου σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη γυναίκα, διαφορετικά συμπτώματα, διαφορετική ένταση αυτών.

Επίσης, όλα τα παραπάνω αλλάζουν σε διάφορες συνθήκες της ζωής σου όπως για παράδειγμα σε διαστήματα με έντονο στρες, έντονη σωματική άσκηση, κατά την εγκυμοσύνη, στον θηλασμό, στην προεμμηνόπαυση κ.ά.

Σκαμπανεβάσματα στη ζυγαριά: που οφείλονται; 

Ξεκινώντας, η διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου είναι διαφορετική στη κάθε γυναίκα (ενδεικτικά: 23-35 ημέρες), το ίδιο και η διάρκεια της έμμηνου ρύσης (ενδεικτικά: 3-7 ημέρες).

Ως αρχή του κύκλου θεωρούμε τη πρώτη μέρα της εμφάνισης της έμμηνου ρύσης (του αίματος).

Κατά τη διάρκεια του κύκλου γίνονται συνεχώς σημαντικές ορμονικές αλλαγές, γεγονός που ευθύνεται για τα πάνω κάτω της ζυγαριάς!

Στην αρχή του κύκλου παράγεται η θυλακιοτροπος ορμονη FSH, μια ορμόνη η οποία διεγείρει έναν αριθμό από ωοθυλάκια να αναπτυχθούν. Ακολουθεί η σταδιακή παραγωγή των οιστρογόνων (κύριες γυναικείες ορμόνες φύλου και κύριοι ρυθμιστές του εμμηνορροϊκού κύκλου), τα οποία φτάνουν στο ανώτερο επίπεδο τους στη μέση του κύκλου. Σε αυτό το σημείο ξεκινά να εκκρίνεται η ωχρινοτρόπος ορμόνη LH, η οποία προκαλεί τη ρήξη και την απελευθέρωση του γόνιμου ωαρίου από την ωοθήκη. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως ωορρηξία.

Κατά την ωορρηξία και λίγες μέρες πριν, συμβαίνει μια πρώτη αύξηση στα υγρά σώματος και άρα στο σωματικό βάρος. Μετά την ωορρηξία, αρχίζει να εκκρίνεται η προγεστερόνη, μια ορμόνη που προκαλεί την αύξηση του εσωτερικού στρώματος της μήτρας προετοιμάζοντας το σώμα για ένα πιθανώς γονιμοποιημένο ωάριο. Στην περίπτωση τώρα που αυτό δεν γονιμοποιηθεί, ξεκινάει η πτώση των ορμονών.

Η προγεστερονη και τα οιστρογόνα έχουν συνεχώς καθοδική τάση με αποκορύφωμα το τέλος του κύκλου που  συμπαρασύρουν και κάποιες άλλες ορμόνες όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη (υπεύθυνες για την ψυχολογία μίας γυναίκας). Έτσι εξηγούνται και κάποιες αλλαγές στη διάθεση ή κάποιες ψυχολογικές μεταπτώσεις που ίσως βιώνονται στο τέλος του κύκλου. Όλα αυτά ολοκληρώνονται με την εμφάνιση της επόμενης εμμήνου ρύσης (αίματος) από όπου και ξεκινάει ένα νέος κύκλος. 

Τις παραπάνω πληροφορίες μπορείς να τις δεις και σχηματικά στην εικόνα που ακολουθεί:

🔹 Μπες στη free, online, facebook ομάδα ''Project: Χάσιμο λίπους'' που μοιραζόμαστε χρήσιμες συμβουλές σχετικά με την απώλεια λίπους.

Πως επηρεάζεται το βάρος σε κάθε φάση της περιόδου; 

1η εβδομάδα - πρώιμη ωοθυλακική φάση: αρχικό - τυπικό σωματικό βάρος.

2η εβδομάδα - τέλος ωοθυλακικής φάσης: λίγες μέρες πριν την ωορρηξία παρατηρείται κατακράτηση υγρών και συνεπώς μια μικρή αύξηση του βάρους.

3η εβδομάδα - πρώιμη ωχρινική φάση: υποχωρούν οι κατακρατήσεις και υπάρχει πτώση στα νούμερα.

4η εβδομάδα - τέλος ωχρινικής φάσης: ξεκινάνε τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, αυξάνονται έντονα τα φουσκώματα, τα πρηξίματα και τα νούμερα της ζυγαριάς.

Ακολουθεί ένα παράδειγμα μίας γυναίκας που προσπαθεί να χάσει βάρος:

Συνεπώς, σε μια προσπάθεια απώλειας βάρους / λίπους, αυτό που μας νοιάζει είναι το αποτέλεσμα που έχουμε σε πλαίσιο μηνών!

Αντί να συγκρίνεις δηλαδή τη μία εβδομάδα με την επόμενη, σκοπός είναι να παρακολουθήσεις και να αξιολογήσεις σωστά τις σωματικές αλλαγές στην ίδια εβδομάδα κάθε έμμηνου κύκλου (π.χ. σύγκριση ζύγισης πρώτης εβδομάδας πρώτου μήνα προσπάθειας με τη ζύγιση της πρώτης εβδομάδας του δεύτερου μήνα προσπάθειας κλπ.).

Παράδειγμα:

Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσεις να έχεις μια καλύτερη εικόνα για την πορεία της προσπάθειας σου και να καταλάβεις αν υπάρχει πρόοδος, τι πάει καλά και τι όχι.

Πρακτικές συμβουλές για να το διαχειρίζεσαι καλύτερα

1) Τα σκαμπανεβάσματα του βάρους κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι φυσιολογικά και δεν γίνεται να τα αποφύγεις. 

2) Βοηθάει να παρακολουθείς τακτικά την περίοδο σου (βοηθητικά τα σχετικά apps π.χ. το FLO). Όσο καλύτερα γνωρίζεις τη φάση του κύκλου που βρίσκεσαι και τα συμπτώματά της, εξατομικευμένα σε εσένα, τόσο πιο καλά θα κατανοείς/διαχειρίζεσαι και τις αυξομειώσεις στη ζυγαριά.

3) Δοκίμασε να λαμβάνεις το μέσο όρο των ζυγίσεων σου ανά εβδομάδα προσπάθειας.
π.χ. Ζυγίζεσαι μέρα 1η, μέρα 3η, μέρα 5η; Πάρε το μέσο όρο και αξιολόγησε αυτή την τιμή. 

4) Για να έχεις πιο ξεκάθαρη εικόνα χρειάζεται να συγκρίνεις τις μετρήσεις σου ανά ίδια φάση περιόδου ανά μήνα προσπάθειας.

Συνοψίζοντας: 

• Οι αυξομειώσεις στο βάρος κατά τη διάρκεια του κύκλου είναι απόλυτα φυσιολογικές και αναπόφευκτες.
• Όσο πιο καλά κατανοήσεις τις ιδιαιτερότητες του δικού σου έμμηνου κύκλου, τόσο καλύτερα θα σε γνωρίζεις και θα αντιμετωπίσεις τα πάνω κάτω της ζυγαριάς.
• Αξιολόγησε τις σωματικές αλλαγές στην ίδια εβδομάδα του κύκλου κάθε μήνα προσπάθειας.
• Αυτό που μας νοιάζει είναι το αποτέλεσμα σε πλαίσιο μηνών. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου, με υπομονή και βήμα-βήμα το αποτέλεσμα θα έρθει.